Relapse - Tawlhkir leh/dinhmun hlui a kir lehna
Prevention - Danna emaw Dalna.
Planning - Remruatna
Relapse Prevention Planning chu dinhmun hluia kir leh tur dalna atana remruatna/ruahmanna felfai tak lo siam lawk hi ani. He ruahmanna atana tangkai zual tur point 6 zirho dawn ta ila.
1. Relapse hi enge tih leh enge a chhan? (What is Relapse & causes of Relapse?)
2. Relapse tur hriat lawk dan leh lo inven dan tur (Warning signs of Re - lapse and its prevention )
3. Chhungkaw inlaichinna siamthar leh (Rebuilding Family relationship)
4. Thinchhiatna thunun dan (Anger Management)
5. Hlutna leh pawimawhna tih chak (Strengthening Self – Esteem)
6. Dam chian vâk na (Whole Person Recovery)
I. Relapse hi enge tih leh enge a chhan ? (What is Relapse & causes of Relapse) :
Relapse hi thil lo thleng thut (event) ani lova, thil inmung (process) a ni a, inventhatloh leh fimkhur tawk loh vang te, inthlahdah vang te a lo thleng thin ani. Rilru chhungril ngaihtuahna atangin a intan a, chuta tang chuan nunhlui ngaihna a rawn piang a, chu nunhlui ngaihna chu tihhlawhtlina a awm chuan Sap tawngin ‘Relapse’ kan tih hi alo thleng thin ani.
Causes : Relapse hi mimal dinhmun emaw chhungkaw dinhmun emaw khawtlang inkaihhruaina fel tawk loh vang emaw in a thleng thin ani. A chhan tlangpui te chu :-
1. Ruihhlo ching thin tawh ten an n unhlui a ruihhlo ruih nawmna an ngaihtuah avang te.
2. Ruihhlo nghei/sim tawh hnu a hmalam hun thim riau a hriatna vang te.
3. Mahni mal ngawih ngawih a inhriat vang te.
4. Dawhtheihna emaw insumtheihna tlakchham a vang te.
5. Mahni dinhmun hniam leh chhe bik riau a inhriat vang te.
6. Mahni hma a thil tawn tlang tur lo thleng huphurh avanga kawng awlsam zawk ngaihtuah/zawn vang te (Compulsive behaviour).
7. Ngaihtuahfel hmasa lova rilru siam mai emaw thil ti nghal mai avang te ( Impulsive behaviour).
8. Thil pakhat chauh ngaihtuah bing avanga thil dang ngaihthah avang te ( tunnel vision).
9. Mahni inrintawkna neih nasat/hleihhluak a vangte (Over Confidence).
II. Relapse tur hriat lawk dan leh lo inven dan tur ( Warning signs of Relapse and its prevention ) :
1. Change in attitude - An thiltihna kawngah an inthlahdah a, an ngaihdan leh awmdan a inthlak.
2. Change in thought - Mahni inrintawkna a avangin a ngaihtuahna alo inthlak a,engkim phu ve tawhah a inngai.
3. Change in feeling - Nguaina te, a chhan sawifiah mai thiam loh lungawi lohna te,ngaihhuatna (resentment), nun ninna te, mal riau a inhriatna te a lo awm thin.
III. Chhungkaw inlaichinna siamthar leh ( Rebuilding Family relationship)
Ngawlvei dam leh te zingah hian mahni inchhungkhur nuam ti thlawt lo hi an tam a, chumi avanga relapse pawh tam tak an awm ani. Chhungkua chu hlimna leh lawmna te lungngaihna te tuar ho tur a siam kan nih angin kan chenpuite lawmna leh hlimna kan zawn thiam a pawimawh em em ani.Chumi avang chuan ruihhlo a fihlim leh kan mawhphurhna te ngaih pawimawh a, keimahni pawh tlawm taka inchungkhura nun kan hman a pawimawh hle ani.
IV. Thinchhiatna thunun dan ( Anger Management) :
Thinrimna leh lungawilohna thunun thiamloh avang hian ruihhlo bawih ata fihlim tawh tam tak kan tluk leh phah thin ani.Kan thiltih turin a nghawng tur kan ngaihtuah thiam a pawimawh hle a ni (Second thought). e.g. Ngawlveina sala tan leh chu mahni inhremna (self - torture) mai ani.
V. Hlutna leh pawimawhna tih chak ( Strengthening Self – Esteem) :
Self - Esteem chu mahni inrintawkna, mahni hlutna hriat leh mahni pawimawhna hriat tihte hian a sawi theih awm e. Mahni tan emaw, chhungkaw tan emaw kan nun hlutna leh pawimawhna kan chhut ngun a, kan hriat tam hi pawimawh khawp mai.Mahni nun hlutna leh pawimawhna eng kawngah pawh nei miah lo a inngai tan chuan khawvelah hian hlawhtlinna kawng a awm lo reng reng ani. Mihring kan nih avanga kan hlutna te, khawtlang leh inchhungkhura kan chanvo leh mawhphurhna te kan hriata kan ngaihtuah ngun a pawimawh khawp mai. Chumi atang chuan kan Self - Esteem kan tichak thei dawn ani.
Recovery Journey (Damna kawng) ah hian harsatna chi hrang hrang kan la tawn ngai loh hmachhawn tur leh paltlang tur atam mai a, he harsatna khirhkhan tak kan tawh avang hian beidawnna te, mal ngawih ngawih a inhriatna te etc. a lo awm thin a, chumi avang chuan nunhlui lama let leh duhna rilru alo insiam thin ani. He beidawnna rawn insiam hi ‘Relapse Syndrome’ an ti ani. He thil hian nun a tihrehawm a, reilo te nawmna thlahlel in ruihhlo ah bawk kan kir leh thin ani.
Tlangkawmna : Relapse awmzia tak tak hre tur chuan recovery hi enge anih kan hriat hmasak phawt a tul ani.Relapse leh recovery hi inlaichin hnai tak, a eng zawk zawk pawh hrilhfiah dawn ila, a pahniha kan hriatchian hi a ngai ani. Ruihhlo ngawlvei te tan Relapse lo awm chhan hriatfiah hmasak loh chuan ngawlveina atanga tal chhuah hi a harsa hle ani. Relapse hi recovery ah hian thil awm pangngai leh thil awm ve reng (natural part) ani.
Ngawlveina atanga damna kawng kan zawh ah hian Relapse hi harsatna lian tak leh buaipui awm tak ani. Chuvang chuan ngawlvei dam mekte tan hian Relapse atanga lo inven dan hi kan hriat chian a, kan inhrilhhriat tam hi a pawimawh hle ani.
Ngaihtuah zui atan : Whole Person Recovery (Dam chian vâkna) hi enge kan ngaih dan leh kan lo hriat dan.
Prevention - Danna emaw Dalna.
Planning - Remruatna
Relapse Prevention Planning chu dinhmun hluia kir leh tur dalna atana remruatna/ruahmanna felfai tak lo siam lawk hi ani. He ruahmanna atana tangkai zual tur point 6 zirho dawn ta ila.
1. Relapse hi enge tih leh enge a chhan? (What is Relapse & causes of Relapse?)
2. Relapse tur hriat lawk dan leh lo inven dan tur (Warning signs of Re - lapse and its prevention )
3. Chhungkaw inlaichinna siamthar leh (Rebuilding Family relationship)
4. Thinchhiatna thunun dan (Anger Management)
5. Hlutna leh pawimawhna tih chak (Strengthening Self – Esteem)
6. Dam chian vâk na (Whole Person Recovery)
I. Relapse hi enge tih leh enge a chhan ? (What is Relapse & causes of Relapse) :
Relapse hi thil lo thleng thut (event) ani lova, thil inmung (process) a ni a, inventhatloh leh fimkhur tawk loh vang te, inthlahdah vang te a lo thleng thin ani. Rilru chhungril ngaihtuahna atangin a intan a, chuta tang chuan nunhlui ngaihna a rawn piang a, chu nunhlui ngaihna chu tihhlawhtlina a awm chuan Sap tawngin ‘Relapse’ kan tih hi alo thleng thin ani.
Causes : Relapse hi mimal dinhmun emaw chhungkaw dinhmun emaw khawtlang inkaihhruaina fel tawk loh vang emaw in a thleng thin ani. A chhan tlangpui te chu :-
1. Ruihhlo ching thin tawh ten an n unhlui a ruihhlo ruih nawmna an ngaihtuah avang te.
2. Ruihhlo nghei/sim tawh hnu a hmalam hun thim riau a hriatna vang te.
3. Mahni mal ngawih ngawih a inhriat vang te.
4. Dawhtheihna emaw insumtheihna tlakchham a vang te.
5. Mahni dinhmun hniam leh chhe bik riau a inhriat vang te.
6. Mahni hma a thil tawn tlang tur lo thleng huphurh avanga kawng awlsam zawk ngaihtuah/zawn vang te (Compulsive behaviour).
7. Ngaihtuahfel hmasa lova rilru siam mai emaw thil ti nghal mai avang te ( Impulsive behaviour).
8. Thil pakhat chauh ngaihtuah bing avanga thil dang ngaihthah avang te ( tunnel vision).
9. Mahni inrintawkna neih nasat/hleihhluak a vangte (Over Confidence).
II. Relapse tur hriat lawk dan leh lo inven dan tur ( Warning signs of Relapse and its prevention ) :
1. Change in attitude - An thiltihna kawngah an inthlahdah a, an ngaihdan leh awmdan a inthlak.
2. Change in thought - Mahni inrintawkna a avangin a ngaihtuahna alo inthlak a,engkim phu ve tawhah a inngai.
3. Change in feeling - Nguaina te, a chhan sawifiah mai thiam loh lungawi lohna te,ngaihhuatna (resentment), nun ninna te, mal riau a inhriatna te a lo awm thin.
III. Chhungkaw inlaichinna siamthar leh ( Rebuilding Family relationship)
Ngawlvei dam leh te zingah hian mahni inchhungkhur nuam ti thlawt lo hi an tam a, chumi avanga relapse pawh tam tak an awm ani. Chhungkua chu hlimna leh lawmna te lungngaihna te tuar ho tur a siam kan nih angin kan chenpuite lawmna leh hlimna kan zawn thiam a pawimawh em em ani.Chumi avang chuan ruihhlo a fihlim leh kan mawhphurhna te ngaih pawimawh a, keimahni pawh tlawm taka inchungkhura nun kan hman a pawimawh hle ani.
IV. Thinchhiatna thunun dan ( Anger Management) :
Thinrimna leh lungawilohna thunun thiamloh avang hian ruihhlo bawih ata fihlim tawh tam tak kan tluk leh phah thin ani.Kan thiltih turin a nghawng tur kan ngaihtuah thiam a pawimawh hle a ni (Second thought). e.g. Ngawlveina sala tan leh chu mahni inhremna (self - torture) mai ani.
V. Hlutna leh pawimawhna tih chak ( Strengthening Self – Esteem) :
Self - Esteem chu mahni inrintawkna, mahni hlutna hriat leh mahni pawimawhna hriat tihte hian a sawi theih awm e. Mahni tan emaw, chhungkaw tan emaw kan nun hlutna leh pawimawhna kan chhut ngun a, kan hriat tam hi pawimawh khawp mai.Mahni nun hlutna leh pawimawhna eng kawngah pawh nei miah lo a inngai tan chuan khawvelah hian hlawhtlinna kawng a awm lo reng reng ani. Mihring kan nih avanga kan hlutna te, khawtlang leh inchhungkhura kan chanvo leh mawhphurhna te kan hriata kan ngaihtuah ngun a pawimawh khawp mai. Chumi atang chuan kan Self - Esteem kan tichak thei dawn ani.
Recovery Journey (Damna kawng) ah hian harsatna chi hrang hrang kan la tawn ngai loh hmachhawn tur leh paltlang tur atam mai a, he harsatna khirhkhan tak kan tawh avang hian beidawnna te, mal ngawih ngawih a inhriatna te etc. a lo awm thin a, chumi avang chuan nunhlui lama let leh duhna rilru alo insiam thin ani. He beidawnna rawn insiam hi ‘Relapse Syndrome’ an ti ani. He thil hian nun a tihrehawm a, reilo te nawmna thlahlel in ruihhlo ah bawk kan kir leh thin ani.
Tlangkawmna : Relapse awmzia tak tak hre tur chuan recovery hi enge anih kan hriat hmasak phawt a tul ani.Relapse leh recovery hi inlaichin hnai tak, a eng zawk zawk pawh hrilhfiah dawn ila, a pahniha kan hriatchian hi a ngai ani. Ruihhlo ngawlvei te tan Relapse lo awm chhan hriatfiah hmasak loh chuan ngawlveina atanga tal chhuah hi a harsa hle ani. Relapse hi recovery ah hian thil awm pangngai leh thil awm ve reng (natural part) ani.
Ngawlveina atanga damna kawng kan zawh ah hian Relapse hi harsatna lian tak leh buaipui awm tak ani. Chuvang chuan ngawlvei dam mekte tan hian Relapse atanga lo inven dan hi kan hriat chian a, kan inhrilhhriat tam hi a pawimawh hle ani.
Ngaihtuah zui atan : Whole Person Recovery (Dam chian vâkna) hi enge kan ngaih dan leh kan lo hriat dan.
2 comments:
Avan tha ve aw
Voin chu he thil hi ka hmuchhuak nawlh mai.Kum 2008 a ka zir thin kha, ka lo theihnghilh then tawh a. Web lamah ka han zawng a, New Haven page hi ka hmu fuh hlauh a, ka lawm hle mai. Ka tana tangkai em em a, midang te puih ve leh chhawn nan ka han hmang ve dawn ta a ni a. Midangte tan malsawmna lo ni zel rawhse.
Post a Comment